Jednym z ważniejszych aspektów utrzymania dobrego zdrowia, również psychicznego/mentalnego jest właściwy wypoczynek.
W Konsorcjum SUWAK korzystamy z porównania do baku z paliwem. Każdy człowiek ma zdrowie mentalne i wewnętrzny bak z energią mentalną. Wszystkie nasze emocje, działania, myśli, zachowania wyczerpują tę energię.
Warto wiedzieć, że negatywne emocje, negatywne myśli, kreślenie czarnych scenariuszy oraz stres w najsilniejszy sposób spalają to nasze wewnętrzne paliwo.
Jak zatem zadbać o siebie i swoją energię mentalną, aby mieć siłę mierzyć się z prokrastynacją, wypaleniem zawodowym czy innymi trudnościami?
Odpowiedź: dobrze i właściwie wypoczywać!
Saundra Dalton-Smith, lekarka internistka, badaczka i autorka książki "Sacred Rest: Recover Your Life, Renew Your Energy, Restore Your Sanity", założycielka firmy Restorasis, rozpoczyna swoją wypowiedź na TEDX frazą: „ Sleep and rest are not the same thing”.
W swojej wypowiedzi dowodzi, że wielu z nas żyje w błędnym przekonaniu, że odpoczęliśmy, ponieważ mamy wystarczająco dużo snu. W rzeczywistości brakuje nam innych rodzajów odpoczynku, których desperacko potrzebujemy, aby być kreatywnymi, efektywnymi i po prostu pełnymi pozytywnych emocji, pozytywnej energii.
Jak odpoczywać efektywnie?
Według Saundry Dalton-Smith odpoczynek powinien być równoznaczny z regeneracją w siedmiu kluczowych obszarach życia. Powinien być nawykiem pomagającym nam funkcjonować optymalnie poprzez odbudowę i regenerację tych części organizmu, które ulegają wyczerpaniu, które tracą energię, gdy wykonujemy różne czynności będące częścią naszego życia.
1. Fizyczny (aktywny - ćwiczenia i pasywny, czyli sen)
2. Psychiczny/mentalny (reset myśli, wyłączenie laptopa i spraw firmowych)
3. Towarzyski (ograniczenie niektórych kontaktów, pobycie samemu ze sobą zarezerwowanie czasu dla siebie)
4. Emocjonalny (pozwolenie sobie na uwolnienie emocji, na odmowę, asertywne stawianie granic, na bycie autentycznym)
5. Twórczy (kontakt z naturą czy sztuką, pozwolenie sobie na docenienie piękna)
6. Sensoryczny (ograniczenie bodźców - odłożenie telefonu, wyciszenie powiadomień, zmiana przestrzeni - szczególnie jak pracujemy z domu)
7. Duchowy (oparty na wierze lub religii, poczuciu bycia częścią czegoś większego)
Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z faktu, że tak jak najlepsze sportowe auto nie pojedzie bez paliwa, tak i my nie jesteśmy w stanie normalnie funkcjonować bez swojej energii mentalnej. Ważne, aby być świadomym poziomu wewnętrznego paliwa i reagować, gdy bak wymaga uzupełnienia. Zadbasz w ten sposób o siebie. Wzmocnisz się i z większą skutecznością będziesz mogła/mógł poradzić sobie z ewentualnymi kryzysami w swoim życiu. Zadbanie o siebie to Twoje prawo i odpowiedzialność.
Jak rozpoznać, który obszar najbardziej wymaga regeneracji?
Pierwszym rodzajem odpoczynku, którego potrzebujemy, jest odpoczynek fizyczny, który może być bierny lub aktywny. Pasywny odpoczynek fizyczny obejmuje sen i drzemkę, podczas gdy aktywny odpoczynek fizyczny oznacza zajęcia regeneracyjne, takie jak joga, rozciąganie i masaż, które pomagają poprawić krążenie i elastyczność ciała.
Drugim rodzajem odpoczynku jest odpoczynek psychiczny.
Jeśli często jesteś rozdrażniona/y, zapominalska/i, masz trudności z koncentracją , a kiedy kładziesz się spać, masz trudności z wyłączeniem mózgu i pomimo spania od siedmiu do ośmiu godzin, budzisz się z uczuciem zmęczenia – masz deficyt odpoczynku psychicznego.
Dobrą wiadomością jest to, że nie musisz rzucać pracy ani wyjeżdżać na wakacje, aby to naprawić. Zaplanuj krótkie przerwy co dwie godziny w ciągu dnia pracy. Dobrą praktyką jest także trzymanie notatnika przy łóżku, aby zapisywać wszelkie dręczące myśli, które nie pozwalają ci zasnąć.
Trzecim rodzajem odpoczynku, którego potrzebujemy, jest odpoczynek sensoryczny. Jasne światła, ekrany komputerów, hałas w tle i liczne rozmowy - czy to w biurze, czy na Zoomie - mogą sprawić, że nasze zmysły poczują się przytłoczone. Można temu przeciwdziałać, robiąc coś tak prostego, jak zamknięcie oczu na minutę w środku dnia, a także celowo odłączając się od elektroniki pod koniec każdego dnia. Celowe chwile deprywacji sensorycznej mogą zacząć cofać szkody wyrządzone przez nadmiernie stymulujący świat.
Czwartym rodzajem odpoczynku jest odpoczynek twórczy. Ten rodzaj odpoczynku jest szczególnie ważny dla każdego, kto musi rozwiązywać problemy lub przeprowadzać burze mózgów. Pozwolenie sobie na podziwianie piękna przyrody - nawet jeśli jest to lokalny park lub własne podwórko - zapewnia kreatywny odpoczynek. Kreatywny odpoczynek to także obcowanie ze sztuką. Zmień swoje miejsce pracy w miejsce inspiracji, wyświetlając obrazy miejsc, które kochasz i dzieł sztuki, które do Ciebie przemawiają.
Piątym rodzajem odpoczynku jest odpoczynek emocjonalny. Jeśli jesteś osobą, na której wszyscy polegają i często proszą o przysługi, a Ty rzadko mówisz stanowcze ‘nie’. Natomiast kiedy jesteś sam/a, czujesz się niedoceniony/a i wykorzystywany/a, to wymagasz emocjonalnego odpoczynku, czyli czasu i przestrzeni na swobodne wyrażanie swoich uczuć. Odpoczynek emocjonalny wymaga również odwagi, by być autentycznym. Osoba wypoczęta emocjonalnie może odpowiedzieć na pytanie "Jak się dzisiaj czujesz?" zgodnie z prawdą "Nie czuję się dobrze" - a następnie podzielić się trudnymi rzeczami, które w przeciwnym razie pozostałyby niewypowiedziane.
Szóstym rodzajem odpoczynku jest odpoczynek społeczny.
Jeśli potrzebujesz odpoczynku emocjonalnego, prawdopodobnie masz również deficyt odpoczynku społecznego. Dzieje się tak, gdy nie potrafimy odróżnić relacji, które nas ożywiają, od tych, które nas wyczerpują. Aby doświadczyć więcej społecznego odpoczynku, otaczaj się pozytywnymi i wspierającymi ludźmi. Nawet jeśli twoje interakcje muszą odbywać się wirtualnie, możesz zdecydować się na pełniejsze zaangażowanie w nie, włączając kamerę i skupiając się na tym, z kim rozmawiasz.
Ostatnim rodzajem, siódmym, odpoczynku jest odpoczynek duchowy, który jest zdolnością do odczuwania głębokiego poczucia przynależności, miłości, akceptacji i celu. Aby to osiągnąć, zaangażuj się w coś większego niż ty sam i dodaj modlitwę, medytację lub zaangażowanie społeczne do swojej codziennej rutyny.
Jak widać, sam sen nie jest w stanie przywrócić nas do stanu, w którym czujemy się wypoczęci. Nadszedł więc czas, abyśmy zaczęli skupiać się na właściwym rodzaju odpoczynku, którego potrzebujemy.
Mój apel do was. Zwracajcie uwagę na siebie. Obserwujcie siebie, co wam sprzyja, co wam nie sprzyja. Niech dbanie o siebie będzie codziennym rytuałem, obowiązkiem, nawykiem.
Bo im większy Twój dobrostan psychofizyczny, tym lepsza jakość kontaktów z innymi.
Bibliografia:
"Sacred Rest: Recover Your Life, Renew Your Energy, Restore Your Sanity", Saundra Dalton-Smith
Mental health: strengthening our response, www.who.int
留言